Literatura piękna o tematyce filozoficznej koncentruje się na rozważaniach nad bytem człowieka, ideami moralnymi i filozoficznymi tezami. Nieobca jest jej satyra i i ironiczne podejście. Zwykle prezentuje wybraną ideę, światopogląd, tezę moralną lub filozoficzną. Czasem, jak to się dzieje w powiastce filozoficznej, problematyka moralna i światopoglądowa prezentowana jest w sposób satyryczny czy prześmiewczy, wykorzystując ironię lub karykaturę.